International Day of Sign Languages 2023 : आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन 2023

आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन दरवर्षी 23 सप्टेंबर रोजी जगभरात साजरा केला जातो. जे लोक बोलू किंवा ऐकू शकत नाहीत त्यांच्यासाठी सांकेतिक भाषा खूप महत्त्वाची आहे. यामध्ये देहबोलीतून व्यक्तीशी संवाद साधला जातो. या हावभावाला सांकेतिक भाषा म्हणतात.

सांकेतिक भाषा काय आहे?

जेव्हा आपण शरीराच्या अवयवांद्वारे संवाद साधतो तेव्हा त्याला सांकेतिक भाषा म्हणतात. जर एखाद्याला ऐकता येत नसेल तर आपण त्याला बोटांनी किंवा हाताच्या इशाऱ्यांद्वारे समजावून सांगतो. दिव्यांगांसाठी सांकेतिक भाषेला खूप महत्त्व आहे.

आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषेचा इतिहास

23 सप्टेंबर 2018 रोजी, संयुक्त राष्ट्र महासभेने प्रथमच आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषेचा उत्सव साजरा करण्याची घोषणा केली. 2018 मध्ये प्रथमच आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन साजरा करण्यात आला. हा दिवस कर्णबधिरांच्या विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो.

हे ही वाचा : हिंदी दिवस 2023 जाणून घ्या इतिहास आणि महत्त्व

सांकेतिक भाषांचा आंतरराष्ट्रीय दिवस: इतिहास

• जगभरातील अंदाजे 70 दशलक्ष कर्णबधिर लोकांच्या मानवी हक्कांचे प्रतिनिधित्व करणारे, कर्णबधिर लोकांच्या 135 राष्ट्रीय संघटनांचे महासंघ, वर्ल्ड फेडरेशन ऑफ द डेफ (WFD) कडून या दिवसाचा प्रस्ताव आला आहे.
• A/RES/72/161 हा ठराव संयुक्त राष्ट्रांच्या अँटिग्वा आणि बारबुडाच्या स्थायी मिशनने प्रायोजित केला होता, संयुक्त राष्ट्रांच्या 97 सदस्य राष्ट्रांनी सहप्रायोजित केला होता आणि 19 डिसेंबर 2017 रोजी सर्वसंमतीने स्वीकारला होता.
• 23 सप्टेंबर 1951 रोजी WFD ही संस्था आकाराला आली होती. WFD ची स्थापना झाल्याच्या तारखेच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो. या संस्थेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे, सांकेतिक भाषा संस्कृतीचे जतन करणे आणि कर्णबधिर लोकांच्या मानवी हक्कांबद्दल जनजागृती करणे.
• आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन प्रथम 2018 मध्ये बधिरांच्या आंतरराष्ट्रीय सप्ताहाचा भाग म्हणून साजरा करण्यात आला.
• इंटरनॅशनल वीक ऑफ द डेफ प्रथम सप्टेंबर 1958 मध्ये साजरा करण्यात आला आणि तेव्हापासून मूकबधिर लोकांच्या दैनंदिन जीवनात भेडसावणाऱ्या समस्यांबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी मूकबधिर ऐक्य आणि एकत्रित वकिलीच्या जागतिक चळवळीत विकसित झाले आहे.

आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा 2023 ची थीम

लोकांना सांकेतिक भाषेची जाणीव झाली पाहिजे आणि तिचे महत्त्व समजले पाहिजे, या उद्देशाने दरवर्षी 23 सप्टेंबर रोजी आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिन साजरा केला जातो. या दिवशी अनेक ठिकाणी कार्यक्रम आयोजित केले जातात, ज्याद्वारे कर्णबधिरांना नवीन गोष्टींची माहिती मिळते.

या वर्षी आंतरराष्ट्रीय सांकेतिक भाषा दिनाची थीम आहे ‘A World Where Deaf People Everywhere Can Sign Anywhere’ म्हणजेच एक असे जग जिथे कर्णबधिर लोक चिन्हांच्या मदतीने कोणाशीही आणि कुठेही संवाद साधू शकतात. एका अहवालानुसार, जगभरात 70 दशलक्षाहून अधिक लोक बहिरे आहेत.